Sống có trách nhiệm

Một trong những biểu hiện của người có giáo dục và trưởng thành về nhân bản là tinh thần trách nhiệm. Theo tự điển thì đó là việc chu toàn bổn phận được giao phó, sẵn sàng lãnh nhận hậu quả về lời nói và việc làm của mình. Việc đào tạo nhân bản luôn nhấn mạnh đến sự trung thực, sống theo lương tâm, tinh thần trách nhiệm. Kinh nghiệm và thời sự cuộc sống cho thấy rằng đất nước chúng ta đang rất tụt hậu về giáo dục nhân bản, nhất là việc chịu trách nhiệm của tầng lớp lãnh đạo cũng như trong đời sống dân sự.

Trong một bản tin thời sự mới đây cho biết: tại Nhật bản, hằng năm số tiền rơi vãi được giao nộp cho cơ quan thẩm quyền lên đến 32.000 dola Mỹ, 75% số nầy được các người chủ nhận lại và người Nhật được giáo dục từ nhỏ để không tham của rơi. Thử nghĩ ở Việt Nam mình làm gì có chuyện đó, chỉ có mấy em cấp 1 còn đơn sơ thôi. Bản tin thời sự thứ 2 là mới đây, bà tổng thống Hàn Quốc bị truất phế vì bị cáo buộc là phải chịu trách nhiệm về việc làm của một người bạn. Điều nầy nói lên rằng: một hành động xấu nghiêm trọng xảy ra thì phải có người chịu trách nhiệm, không được đun đẩy lằng nhằng từ trên xuống dưới – từ trái sang phải.

Khi nói về hiện trạng phá thai nhiều đang xảy ra ở Việt Nam, người ta nghĩ là do thiếu hiểu biết về giới tính và họ đem chương trình giáo dục giới tính vào học đường. Việc đó là cần thiết và tốt, nhưng không đầy đủ vì thiếu khía cạnh đạo đức: Mỗi người phải chịu trách nhiệm về hành vi tình dục đối với người kia và chính mình, chuyện tình dục chỉ được phép trong hôn nhân, có mối giao tiếp lành mạnh và trong sạch sẽ bảo đảm hạnh phúc sau nầy và là một trong 8 mối phúc. Hằng ngày chúng ta phải chứng kiến những lời nói sai sự thật của nhau là do ‘tật bốc phét’, do thiếu tinh thần trách nhiệm và do có thủ đoạn nào đó. Biết bao hành vi xấu vẫn xảy ra mà chẳng có ai chịu trách nhiệm, lâu ngày tạo một thói quen xấu: cứ chối phắt ngay khi mọi việc xảy ra ‘Không phải tôi’ là êm ru.

Nhưng giáo dục Kitô giáo thì không được như vậy, vì Chúa biết mọi sự cả nơi kín ẩn và Chúa sẽ xét xử mọi việc khi đến giờ ta đến trình diện Ngài: mỗi người phải chịu trách nhiệm về những nén bạc được giáo phó để sinh lợi, về suy nghĩ - lời nói và việc làm, về cả những việc tốt không làm. Tôi phải chịu trách nhiệm chu toàn bổn phận của một người lãnh đạo cộng đoàn, vai trò làm cha mẹ, của một người công dân và của một cá thể với cộng đồng nhân loại.

Bởi đó, con đường nên thánh là mỗi ngày tôi cố gắng chu toàn bổn phận mình trong tình yêu mến Chúa và tha nhân. Trong từng gia đình, hãy luôn đề cao tinh thần trách nhiệm: trung thành với lời hứa, với quyết định mua sắm một món đồ hay một chọn lựa cuộc sống, về lời nói xúc phạm đến tha nhân hay một hành vi sai trái. Chính sự trung tín và sống có trách nhiệm sẽ đưa đến cho ta nhiều cơ hội thành công không ngờ và được chính Chúa ban thưởng sau nầy.