Cơn khát hạnh phúc

Đã sinh ra trên đời, ai cũng khát khao hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc là gì thì rất khó định nghĩa vì nó mang tính chủ quan của mỗi người. Theo tự điển thì hạnh là cảm thấy thỏa mãn, còn phúc là là điều may lành: hạnh phúc là trạng thái sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt được ý nguyện. Theo Kitô giáo, con người được dựng nên để sống hạnh phúc vì được hiệp thông với Thiên Chúa.

Trong tình trạng toàn phúc của ông bà nguyên tổ nơi vườn địa đàng, họ sống thân mật với Thiên Chúa nên có một sự hài hòa với bản thân - với tha nhân và với vạn vật. Nhưng khi mối thân tình với Chúa bị rạn nứt thì tức khắc có sự đảo lộn trật tự ngay trong bản thân và trong tương quan với tha nhân. Cơn khát hạnh phúc cũng từ đó cũng gặp nhiều ảo mộng. Điển hình là cuộc đời của Thánh Augustinô: Augustinô là người mải mê tìm kiếm lạc thú trần gian suốt nhiều năm trường nhưng không gì trên thế gian có thể lấp đầy trái tim khao khát của ngài, mãi đến tuổi 33, nhờ ơn soi sáng và lời nguyện cầu liên lỉ của người mẹ thánh thiện là Mônica, Augustinô mới tìm được Thiên Chúa là Đấng đem lại cho ngài niềm hoan lạc vô biên.  Bấy giờ lòng đầy hoan hỉ, Augustinô thưa với Chúa: "Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con cho Chúa, vì thế hồn con mãi thổn thức khôn nguôi, cho đến khi được nghỉ yên trong tay Ngài". Chỉ trong Thiên Chúa, khát vọng của Augustinô mới được lấp đầy.  Quả đúng như Lời Chúa Giêsu nói: "Ai uống nước nầy sẽ còn khát lại, còn ai uống nước Tôi cho sẽ không bao giờ khát nữa.  Và nước Tôi cho sẽ trở thành nơi người ấy một mạch nước vọt lên, đem lại sự sống đời đời." (Ga 4,13-14)

Người phụ nữ Samaria cũng là hình ảnh điển hình cho con người mọi thời đại trong việc làm thỏa cơn khát dục vọng của mình: khát tình, khát tiền và khát dục; nhưng cơn khát dục vọng thỏa đó rồi lại khát đó. Phật giáo quan niệm rằng con người khổ là do dục và hạnh phúc là thoát được dục, nghĩa là không làm nô lệ cho dục vọng (diệt dục): hỉ, nộ, ái, ố; còn Đạo Kitô thì dạy rằng con người chỉ được hạnh phúc trọn vẹn khi họ được hiệp thông với Thiên Chúa. Và Mẹ Maria được xem là người có phúc vì có Chúa ở cùng, vì Mẹ đã tin vào lời phán dạy của Thiên Chúa. Mà muốn kết hiệp trọn vẹn với Thiên Chúa, con người phải tự thoát với những dính bén trần tục: của cải và danh lợi thú. Chính Chúa Giêsu đã dạy ta con đường dẫn đến hạnh phúc đích thật được gọi là hiến chương nước trời: Phúc cho kẻ nghèo, kẻ hiền lành, kẻ ưu phiền, kẻ có lòng thương xót, kẻ có lòng trong sạch, kẻ khao khát điều công chính, kẻ tác tạo hòa bình và kẻ bị bách hại vì lẽ công chính. Thật là trái ngược với những ao ước của người đời để có hạnh phúc trần tục: phúc cho kẻ giàu tiền của và quyền lực, cho kẻ luôn vui vẻ với đủ thứ đam mê, cho kẻ được người đời ca tụng và nổi tiếng trên truyền thông. Xin Thần Linh Chúa soi sáng để chúng con hiểu được những mối phúc Chúa dạy trên núi Bát Phúc. Sứ điệp mùa chay 2017, Đức Phanxicô chọn chủ đề: “Lời Chúa là một hồng ân, tha nhân là một hồng ân”. Quả đúng như vậy, vì Lời Chúa là một quà tặng dẫn đến sự sống và tha nhân cũng là một quà tặng để ta có cơ hội thực hành đức yêu thương. 

Xin kể ba câu chuyện ‘lạ đời’ có thật. Chuyện thứ nhất kể về anh Jon Watkinson, một giám đốc ngân hàng 27 tuổi, từng kiếm được hơn 75.000 bảng/năm (tương đương 2,5 tỉ đồng), từng sống trong một căn hộ sang trọng giữa lòng thủ đô London, Anh. Người đàn ông sớm thành đạt ấy đã quyết định từ bỏ tất cả để tìm kiếm một cuộc sống bình yên hơn trên một hòn đảo biệt lập ở miền nam nước Lào.

Anh là Jon Watkinson, hiện giờ 31 tuổi. Cách đây 4 năm, Jon từng mua vé một chiều tới Bangkok, rồi đi du lịch các nước Đông Nam Á. Kết thúc chuyến đi, anh quyết định định cư lại trên hòn đảo Don Det nằm trên sông Mekong, đoạn chảy qua miền nam nước Lào.

Giờ đây, đã 4 năm trôi qua và Jon không hối tiếc về quyết định của mình, anh nói rằng anh chưa bao giờ cảm thấy hạnh phúc như bây giờ. Cuộc sống của Jon giờ đơn giản hơn rất nhiều, hàng ngày anh tự đi bắn chim, bắt cá, bẫy ếch làm thức ăn, tắm rửa ở ngoài sông và sống mà không cần đến những thiết bị điện tử thông minh.

Chuyện thứ hai kể về tỷ phú Chuck Feeney, người đã cho đi tất cả tài sản đã kiếm được (Khoảng 8 tỷ dollars) để cống hiến cho xã hội, riêng cá nhân hai vợ chồng ông vẫn sống đơn sơ trong một căn Apartment thuộc loại tầm thường tại thành phố  San- Francisco.

Quan niệm sống của ông Chuck Feeney:  "Mỗi người đều là trần trụi sinh ra, cuối cùng cũng đơn độc ra đi, không ai có thể mang theo tài phú và danh tiếng mà bản thân đã đau khổ tìm kiếm cả đời." Sự cao thượng tâm hồn nằm trong tấm lòng mà không phải ở quần áo bên ngoài. Xem ra Ông này còn là bậc thầy của Bill Gates nữa.

Chuyện thứ ba là về Thánh Antôn Ẩn Tu. Gia sản tổ tiên để lại rất nhiều đất đai. Thánh nhân được ơn Chúa thúc đẩy hiến dâng trọn vẹn cho Thiên Chúa, nên đã bán đất đai và phân phát cho người nghèo để lòng không còn dính bén với những bận tâm về của cải.

Mừng lễ thánh quan thầy Giuse, Ngài là mẫu gương các nhân đức: Khó nghèo, vâng theo ý Chúa, phó thác, cầu nguyện, hy sinh và chuyên cần. Tôi cứ tự hỏi tại sao người ta cứ ngại nói về hai chữ khó nghèo? Hoặc là từ này khó hiểu hay không hợp thời. Trong bài hát Thánh Gia, người ta muốn thay chữ ‘khó nghèo’ bằng những từ hiện đại hơn như: thanh bần, đơn hèn. Thánh cả Giuse rất nổi bật về nhân đức khó nghèo: sống đơn giản và đạm bạc, ít cậy dựa vào của cải để bám chặt hơn vào Thiên Chúa, dùng lao động như phương tiện thánh hóa bản thân và để liên đới với anh chị em mình. Xin Thánh cả Giuse giúp chúng con xác tín rằng: dù hoàn cảnh nào, con người chỉ thỏa mãn được cơn khát hạnh phúc khi dính chặt đời mình với Thiên Chúa và luôn biết vâng theo ý Ngài.

(Bài viết có sử dụng tư liệu giảng tĩnh tâm của cha Phaolô Nguyễn Thư Hùng cho hội Gia trưởng Vinh Hương năm 2017)