Những nén bạc (Lc 19,11-28)

Ông chủ đi xa, giao cho các đầy tớ những nén bạc ít nhiều khác nhau, với lệnh truyền rõ ràng là phải làm sinh lời chúng. Đó là những hình ảnh ám chỉ rõ ràng về cuộc lữ hành của từng người trên trần gian nầy.

Chúa về trời, không phải là đi xa chúng ta, giống như trong gia đình có người thân đi ngoại quốc. Trước khi về trời, Chúa Giêsu đã hứa: “Này đây, Thầy ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế. Thầy không để chúng con mồ côi, Thánh Thần sẽ được sai đến”. Lời hứa của Chúa muốn nói với ta rằng: ngày Chúa về trời là kết thúc sứ mạng nhập thể cứu đời, sự hiện diện của Chúa chuyển sang một cách thức hiện hữu khác. Dù Chúa vẫn đồng hành với ta mỗi ngày, nhưng mắt ta không thể nhận ra Ngài một cách rõ ràng, nói cách khác là Chúa đã ẩn mình. Thời đại ta đang sống là thời đại Chúa Thánh Thần hoạt động, nhưng Ba Ngôi luôn hoạt động trong nhau. Ta tưởng rằng Ông Chủ đã đi xa, thực ra Ngài vẫn ở bên ta mà mắt ta không nhận ra, vì Ngài thiêng liêng và Ngài thích ẩn mình, đó là tự do của Chúa.

Kẻ năm nén, người hai nén, kẻ khác nữa lại chỉ có một nén. Đây cũng là một kế hoạch khó hiểu và gây vấp phạm cho chúng ta, bởi từ đó sẽ nảy sinh sự so sánh, ganh tị và kiêu ngạo. Thánh Giacôbê nói: ai nói mình đạo đức mà không kềm hãm miệng lưỡi mình là kẻ nói dối. Lòng kiêu ngạo và thói ganh tị đã làm băng hoại tâm hồn ta rất nhiều. Cứ xét xem những tội ta xưng từ trước đến nay, không lần nào là không có tội nói xấu, khoe khoang, huênh hoang về những ‘chiến công’ và tài năng của mình. Những cộng đoàn chia rẽ nhau cũng vì sự so sánh và dèm pha nói xấu. Công bằng mà nói: Thiên Chúa ban cho kẻ nhiều người ít là tự do của Ngài, mỗi người phải khiêm tốn chấp nhận khả năng mà Chúa ban cho riêng mình, mỗi người sẽ bị trả lẽ về những nén bạc mình có, kẻ có nhiều sẽ bị đòi nhiều hơn. Thánh Phaolô nói: ơn riêng mỗi người lãnh nhận là để phục vụ cộng đoàn. Sách tu đức dạy rằng so sánh mình với người khác là một việc làm vô ích, vì mỗi người là một nhân vị độc đáo, không ai giống ai. Trong 14 điều Phật dạy thì có ba điều liên quan đến ‘bí mật’ những nén bạc: “Thất bại lớn nhất của đời người là tự đại. Bi ai lớn nhất của đời người là ghen tị. Sai lầm lớn nhất của đời người là đánh mất chính mình” (internet).

Trong thời gian ông chủ đi xa, các đầy tớ được lệnh làm sinh lời những nén bạc chủ giao. Điều này muốn nói rằng cuộc sống luôn nằm ở trạng thái động, có thể thăng tiến và cũng có thể thụt lùi, dù trên lãnh vực nhân bản hay thiêng liêng. Có những đêm ta mơ về những cuộc gặp gỡ và tranh luận với người nầy kẻ nọ, cũng phùng mang trợn mắt đấu đá ra trò, cũng ghen tức như trong cuộc đời thực, thực đến nỗi lương tâm phải cắn rứt y như ta đã phạm tội. Có người nói nhân chi sơ tính bổn thiện, kẻ khác lại nói nhân chi sơ tính bổn ác, nhưng tôi cho rằng trong con người chúng ta luôn có một cuộc giằng co từng giây phút: một đàng ước muốn làm điều lành là hạt giống được Thiên Chúa gieo vãi, nhưng đàng khác những đam mê hướng ác lại lôi ta xuống. Sách GLCG dạy rằng: Dù đã được Chúa Kitô cứu chuộc, nhưng vì tội nguyên tổ, những đam mê của ta luôn nghiêng chiều về điều xấu. Và cuộc chiến đấu thiêng liêng nầy cũng là một phần trong thập giá cuộc đời.

Ông chủ đi xa, nhưng có ngày ông sẽ trở về. Điều này muốn nói rằng Chúa Kitô đi dọn chỗ cho ta và Chúa sẽ trở lại đem ta về ở với Ngài. Trong ngày đó, Chúa sẽ không xét xem ta có gì mà xét ta đã làm gì, có thực hiện ý Ngài hay không. Người có năm nén cũng được hưởng hạnh phúc mà người có mười nén cũng hạnh phúc. Chuyện cai trị năm thành hay mười thành không có ý muốn nói rằng có nhiều mức độ ‘hưởng thụ’ trong nước trời mai sau, vì mọi người đều được diện kiến Thiên Chúa diện đối diện và yêu mến Ngài trọn vẹn. Ở trong nước trời mai sau, không còn sự so sánh, ghen tị mà chỉ có tràn đầy tình yêu Thiên Chúa và mọi người.